
در صنایع فلزی و ساخت و ساز، جوشکاری یکی از مهمترین و پرکاربرد ترین فرآیند های اتصال قطعات به شمار می رود. در میان روش های مختلف جوشکاری، جوشکاری سربالا جایگاه ویژهای دارد؛ چرا که در بسیاری از پروژه ها، به خصوص در سازه های ثابت و بزرگ، امکان تغییر وضعیت قطعات وجود ندارد و جوشکار ناچار است در شرایط عمودی و از پایین به بالا کار را پیش ببرد.
جوش سربالا به فرآیندی گفته می شود که در آن جوش از نقطهای در پایین یک سطح عمودی آغاز شده و در امتداد همان سطح به سمت بالا ادامه پیدا می کند. این روش به دلیل جهت حرکت مذاب در برابر نیروی جاذبه، نسبت به سایر حالت های جوشکاری دشوارتر بوده و نیازمند مهارت، تجربه و رعایت نکات فنی خاصی است. انتخاب صحیح زاویه الکترود، تنظیم مناسب شدت جریان و کنترل دقیق حوضچه جوش، از مهمترین عواملی هستند که در کیفیت نهایی جوش سربالا تأثیرگذارند.
در این مقاله، ضمن معرفی کامل فرآیند جوشکاری سربالا، به بررسی شرایط اجرایی، مزایا، معایب و نکات کلیدی این روش خواهیم پرداخت
جوش سر بالا چیست؟
جوش سربالا یکی از حالت های جوشکاری است که در آن، عملیات جوش دادن بر روی یک سطح عمودی و در جهت از پایین به بالا انجام میشود. در این روش، جوشکار از نقطهای در قسمت پایین قطعه فلزی شروع کرده و به تدریج در امتداد سطح عمودی به سمت بالا حرکت میکند.
کنترل حوضچه مذاب در برابر نیروی جاذبه و حفظ کیفیت یکنواخت در طول مسیر، از مهمترین چالش های این روش به شمار میرود. جوشکاری سربالا به دلیل محدودیت در جا به جایی قطعات در پروژه های ثابت، سازه های بلند و خطوط لوله عمودی کاربرد گستردهای دارد و نیازمند مهارت و رعایت تکنیکهای خاصی است.
کلیتاً میتوان گفت که جوشکاری سربالا به شکل عمودی، از پایین به بالا، و در شرایط و موقعیتهای متنوع انجام میشود. در این روش، اگر طول قطعات طولانی باشد یا مدت زمان جوش بسیار طولانی باشد، دست جوشکار به سرعت خسته میشود و این ممکن است باعث افزایش درصد خطا گردد.
همچنین بخوانید : جوشکاری زیر آب چگونه است
تکنیک و روش جوش سربالا
برای انجام بهترین جوشکاری سربالا، نیاز به داشتن مهارات و آشنایی با تکنیکهای خاصی دارید تا فرآیند جوشکاری به بهترین نحو انجام شود. تکنیکها و روشهای جوش سربالا به جوشکار کمک میکنند تا به بهترین نتیجه دست یابد. در زیر به مهمترین این تکنیکها اشاره میکنیم.
تنظیم نازل
نازل دستگاه جوش را به گونهای تنظیم کنید که نوک آن کمی بیرون باشد. این تنظیم باعث میشود که نازل به بهترین شکل با سطح قطعه در تماس باشد و جوشکاری به دقت انجام شود.
استفاده از قوسهای کوتاه و طولانی:
در جوشکاری سربالا، میتوان از قوسهای کوتاه و طولانی استفاده کرد. قوس کوتاه برای جوشکاری قطعاتی با ضخامت کم و انجام عملیات دقیق مناسب است. در مقابل، قوس طولانی برای جوشکاری قطعات با ضخامت بیشتر و انجام عملیات سریعتر مناسب است.
آمادهسازی لبههای جوش:
لبههای قطعات را به بهترین شکل آماده کنید. این شامل تمیز کردن و پاکسازی لبهها، حذف اکسیدها و مواد آلیاژی، و تهیه یک لبه تمیز و صاف برای جوشکاری میشود.
با اعمال این تکنیکها و روشها، میتوانید جوشکاری سربالا را به بهترین شکل انجام دهید و نتایج بهتری را به دست آورید.
- لبههای جوش را از قبل آماده کنید.
- سطح جوشکاری را به خوبی تمیز کنید.
- لولهها یا اتصالاتی که باید جوش داده شوند را از قبل مشخص نمایید.
- با توجه به نوع اتصالات و قطر آنها، از خال جوش مناسب استفاده شود.
- هرگونه آلودگی از جمله روغن را از دستگاه جوش پاک کنید.
تفاوت جوشکاری سربالا با جوشکاری بالای سر
جوشکاری به روش سربالا با جوشکاری بالای سر تفاوتهای مهمی دارد. یکی از تفاوتهای این دو روش، نقطه شروع و پایان فرآیند جوشکاری است.
در جوش سربالا، فرآیند جوش از نقطه پایینی شروع میشود و به سمت نقطه بالاترین ادامه مییابد. این روش اغلب یکی از دشوارترین و پیچیدهترین روشهای جوشکاری به شمار میرود و جوشکار باید با نیروی جاذبه نیز مقابله کند.
در مقابل، در جوشکاری بالای سر، ممکن است در وضعیتهای مختلف جوشکاری انجام شود. در این روش، جوشکار الکترود را بالای سر خود میبرد و جوشکاری را در این موقعیت انجام میدهد. این روش نیازمند استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب است، زیرا جوشکار در معرض خطرات مختلفی میباشد.
در هر دو روش، ایمنی جوشکاران از اهمیت بالایی برخوردار است و جوشکار باید با تجهیزات ایمنی مناسب مجهز شده و دقت کامل به موارد ایمنی داشته باشد تا از خطرات احتمالی جلوگیری کند. همچنین، تجربه و مهارت در انجام هر دو روش جوشکاری بسیار حیاتی است تا به نتایج مطلوب دست یابید.
همچنین بخوانید : تورج جوشکاری چیست
الکترود مناسب برای جوش سربالا کدام است ؟
برای جوشکاری سر بالا، خوب است از قطرهای سیم کوچک استفاده شود، زیرا آنها یک حوضچه جوش کوچک تولید می کنند و با جریان جوش کمتری کار می کنند
برای خرید، اطلاع از قیمت انواع الکترود جوشکاری در سایت تکنوجوش از صفحه محصولات ما دیدن کنید
کاربرد جوشکاری سر بالا
جوشکاری سربالا معمولاً بر روی تجهیزات یا سازههای ثابتی انجام میشود که قابلیت جابجایی ندارند یا جابجایی آنها دشوار است. در این نوع جوشکاری، یکی از مسائل اصلی که با آن مواجه میشوید، افتادن فلز جوش به دلیل نیروی جاذبه است. این موضوع باعث میشود گرده جوش در این روش بلندتر از حالت معمولی قرار بگیرد.
- جوشکاری خطوط لوله و مخازن که در ارتفاع قرار دارند.
- جوشکاری سازههای فلزی که در ارتفاع قرار دارند.
- جوشکاری قطعات فلزی که دسترسی به پشت آنها دشوار است.
ما در این مطلب به بررسی جوشکاری سربالا پرداختیم و تکنیک ها و روش های این نوع جوشکاری را با هم بررسی کردیم در صورتیکه با خواندن این مطلب برای شما سوالی پیش آمد می توانید در بخش نظرات برای ما به اشتراک بگذارید
